Home - Sjaak van Schie | be surprised by beauty

1980

Elke donderdag plaatsen we hier een verhaal uit de geschiedenis van Sjaak van Schie zijn leven als passievolle kweker. We beginnen in 1980: de start van de onderneming. Dit bleek in de tijd van een komende crisis en armoedige omstandigheden niet zo makkelijk.

‘Het is alweer acht uur in de avond en ik ben eindelijk klaar met dat harde werken bij mijn vader. Moet ook nog steeds mijn koffer uitpakken van mijn reis naar Amerika, maar ik ga eerst de krant doorspitten voor een stuk braakliggend land. Hoewel de rente voor leningen op 12% staat, de gasprijs stijgt naar 40 cent per kuub en we hebben een inflatie van 8%. Heb nu al een jaar lang gewerkt aan het businessplan voor mijn eigen bedrijf, deze ongunstige economie zal mij niet weerhouden om voor mezelf te beginnen!’

Dit was een impressie uit 1980. De economie stond er niet gunstig voor in Nederland en veel bedrijven ging failliet. Niemand begon echt met ondernemen maar Sjaak trok zich daar niets van aan en kocht een stuk land van 1,2 hectare waar hij een nieuwe kas op liet bouwen. Het was niet dat Sjaak een risico nam, want hij had een goed vijfjarig businessplan voor de kwekerij opgesteld. Met dit plan kreeg hij de juiste investeerders aan zijn zijde.

Het was niet vanzelfsprekend dat Sjaak dit voor elkaar kon krijgen. Hij werkte namelijk hard, ca. 60 uur per week bij zijn vader op de tuin en 20 uur als eigen aannemer voor kwekers. Sjaak werd net als andere jongens op vroege leeftijd van school gehaald om bij zijn vader in de kwekerij te werken. Dit heeft ervoor gezorgd dat hij zichzelf zag als kweker en het aannemersbedrijf als geen echte baan omschreef. Hierdoor was er voor hem maar één optie en dat was kweker worden en dit is gelukt ook!

Tip van Sjaak: een goede voorbereiding is het halve werk! Zorg ervoor dat als je gaat starten je een goed uitgestippeld (ondernemings)plan hebt. Dit scheelt veel discussies bij mogelijke investeerders en vergroot de kans op slagen!

1983

'Ik word wakker en ik hoor de ketel onder mij brullen. Ik kijk op mijn wekker, het is 5:00 uur en dat is al laat zat, tijd om op te staan. Snel een boterham met pindakaas in de mond en een handje water in mijn gezicht en dan ben ik er weer helemaal klaar voor. Een trap naar beneden en ik sta in de kas. Ik begin alvast snel met anjers pluizen, want morgen is de grote dag.'

Dit was een impressie uit 1983 waar je toen als kweker een mentaliteit moest hebben die bestond uit hard werken en uren maken. Om voor de onderneming geld te besparen ging Sjaak op de zolder van de tuin wonen. Sjaak sliep niet voor korte tijd op zolder, maar vier jaar lang. Tijdens deze jaren heeft hij zoveel kunnen sparen dat hij zijn huis, naast het bedrijf, in één keer kon betalen, waardoor hij direct naast de tuin kon gaan wonen.

Maar wat was dan die grote dag van Sjaak? Hij ging zijn huidige vrouw Yvonne een huwelijksaanzoek doen, na een hele dag pluizen. Op zijn knieën ging Sjaak niet, want hij had nog last van zijn rug. Sjaak gaf zelf aan vroeger geen romanticus te zijn, maar hij had en heeft wel altijd goede bedoelingen. Sjaak is nog steeds gelukkig getrouwd met Yvonne, maar als hij terugkijkt, had het toch wel wat romantischer gemogen ;)

Tip van Sjaak: Zorg bij het starten van je bedrijf voor lage vaste lasten, hiermee zorg je voor genoeg vermogen om bijvoorbeeld je eigen huis te financieren!

1985

‘De eerste anjer op steenwol’

‘Zo, m’n dagelijkse rondje tuinen zit er weer op. Wat moet ik hier nu toch mee!? Dat klote Fusarium kan mijn rendement onder druk zetten als ik niet wat onderneem. Maar wacht! Dirk de tomatenkweker vertelde me laatst nog iets over steenwol. Dat ze hierdoor 15% kilo’s meer tomaten per m2 produceren. Zou dit ook niet wat voor mij zijn?’

Dit was een impressie uit 1985 waarbij het Westland net weer een beetje uit de crisis kwam. Sjaak was alweer vijf jaar kweker, maar begon last te krijgen van schimmels in de ondergrond. Fusarium was een hardnekkige schimmel die de houtvaten van de anjers verstopte. Als het er eenmaal inzat kreeg je het niet snel meer uit de grond, het werd zelfs niet echt schoon na het stomen.

Wat voor iedereen een onmogelijke taak leek, zag Sjaak als de oplossing. Want op steenwol anjers of rozen kweken klinkt voor de meeste tuinders niet zo gek, maar in 1985 was je er vroeg bij. Het idee kwam van zijn tomatenvrienden die hem aanraadden om het gewoon op steenwol te proberen. Als het voor de groente werkt, waarom niet voor anjers!? Dit idee pakte inderdaad goed uit! Het eerste jaar draaide hij 10% meer producten en Sjaak had geen last van fusarium, want de stekkies werden netjes per blok geplaatst in het steenwol en de steenwol zat in een zak los van de ondergrond.

Tip van Sjaak: Leer van andere teelten om je heen. Hoe worden daar problemen opgelost, wat voor innovaties zijn er, kan ik al die ideeën toepassen binnen mijn eigen teelt? Als mensen je iets aanraden, wees altijd serieus met het idee. Grote kans dat het een goed idee is en toepasbaar is in je eigen teelt!

1991

‘Een nieuw begin’

‘Ik was aan het fietsen en voelde de wind langs m’n oren suizen, ben bijna bij de Wollebrand. Ik vraag me toch af waarom ik het zo rustig heb. Shit! Ik moet nog een Moederdag cadeau kopen en de vergadering voor morgen voorbereiden. Dat doen we later wel, ik ben bijna bij Kees Vollebregt. Hij vertelde dat hij nog een mooi stuk land voor me heeft. Toen ik aankwam zei Kees: ‘Sjaak! Stap in, we gaan een stukje rijden’. 10 minuten later: ‘Zo we zijn er Sjaak, wat vind je ervan? Dit is toch beter dan dat stuk land aan de Kreekrug?’ Ik zag aan m’n linkerhand de nieuwbouwwijk van Maassluis, daar kan ik mooi scholieren optrommelen. Aan m’n rechterhand zag ik Maasdijk met een leeg stuk akkerland waar spruiten op groeiden. ‘Kees, ik zeg deal!’

Het was anno 1991 de tijd dat de groentetuinders met de handen in het haar zaten. We waren wel uit de economische dip, maar de Duitsers noemden de Nederlandse tomaten ‘wasserbommen’. Hierdoor lag de Nederlandse tomatenteelt op zijn kop. Sjaak vergaderde er in deze tijd op los. Hij zat bij verschillende commissies, o.a. de integratiecommissie die was opgericht om te beslissen hoeveel import geveild mocht worden op de bloemenveiling Westland.

Sjaak had zich de laatste 10 jaar bewezen met een positief resultaat bij de bank. De bank zag de cijfers en die logen er niet om. De rente was inmiddels gezakt naar 6 á 7 procent, dit was beter dan de vorige 12 procent die hij van de bank kreeg voor zijn eerste tuin. Hierdoor was Sjaak een week na Moederdag eigenaar van een stuk spruitjesland en plantte hij daar eind september alweer de eerste anjers in de grond.

Sjaak heeft altijd graag met scholieren gewerkt en zag veel kansen om ze goed op te leiden. Hierdoor is er een grote kans dat jij wel eens bij Sjaak van Schie hebt gewerkt 😊 De scholieren controleerden de pluisertjes. Wat is pluizen hoor ik je zeggen? Hiermee breek je de extra kopjes van de anjersteel af. Dit wordt gedaan om de anjer tot een rechte steel te vormen en een grotere bloem. Door elke scholier te stimuleren met nieuwe taken werd het uitdagend om voor Sjaak te werken en zorgde hij voor minder verloop.

Tip van Sjaak: Blijf met scholieren werken. Dit kost relatief weinig vergeleken met uitzendkrachten. Ik ben er een fan van, maar snap dat de tijd nu anders is en ook de wensen van scholieren anders zijn, maar als bedrijf zal je hierin mee moeten veranderen. Goede scholieren houden het bedrijf jong en stimuleren daarnaast ook andere medewerkers.

1993

‘De oprichting van Holdistek’

‘Waar ben ik nu weer beland? M’n shirt is nog steeds nat van de reis hier naartoe. Ik hoor een tolk in gebrekkig Engels zeggen: ‘Zo, dus jij bent die Anjer specialist?’ De serieus kijkende Nederlandse ambtenaar naast me twijfelt geen moment en knikt overtuigend een ja. Nu komt het dus op mij aan, ik moet Yasser Arafat ervan overtuigen om Anjers te gaan kweken in de Gazastrook. Als ze er maar niet achter komen dat de stekken uit Israël komen.’

Het was 1993 en met een historisch vredesakkoord tussen Israël en de PLO lijkt de vrede in het Midden-Oosten dichterbij. PLO-leider Arafat en de Israëlische premier Rabin schudden elkaar in Washington de hand. Daarnaast schud Sjaak de hand met Leo Grootscholten en Ben Natan om Holdistek te beginnen.

Voordat dit alles was opgericht was Sjaak op zoek naar een nieuw avontuur. Het ging hem niet uit de weg als mensen hem een voorstel deden om Anjers te kweken in het buitenland. Het begon allemaal in India, daar werd hij gevraagd om een Anjerkwekerij op te zetten. Na een bezoek bleek dit geen optie te zijn. Het was er te warm en niet hygiënisch, dit had een lage kans van slagen. Hij ging weer terug naar huis om aan de zaak te werken. Toen kwam er een telefoontje van ene Ilan Breier die vroeg of Sjaak zijn veredelde assortiment Anjers wilde doorverkopen aan Europa. Hier zag Sjaak een hogere kans van slagen in en hij ging het avontuur aan.

Samen met Leo en Ben zette Sjaak het bedrijf Holdistek op, waar ze in Kakur (Sudan) bewortelde Anjer stekken maakten. Ze maakten daar trosanjers, dit zijn stekken die vijf stelen krijgen op een bloem. Deze stekken verkochten ze weer aan de Nederlandse markt. De Nederlandse overheid kreeg hier oren naar en nam contact op met Sjaak. Ze wilden graag dat de Palestijnen wat meer gingen ondernemen door Anjers te kweken. Zo zat Sjaak rond de tafel met PLO-leider Arafat om Anjers te gaan kweken in de Gazastrook.

Tip van Sjaak: Sla nooit een avontuur af! Door deze reizen heb ik veel geleerd. Zeker dat er veel te verdienen is in de veredeling van teelten. Alleen had ik toen nog niet het geduld om dit te ontwikkelen. Een goed product kost vaak wel tot 7-8 jaar voordat het op de markt komt.

1994

'Aankoop van de tuin op de Harteveldlaan'

'Zo eindelijk zaterdagavond, tijd voor een pilsje in de kroeg. Mag ook wel, na de nieuwe aankoop van de tuin op de Harteveldlaan. Ow! Het is al lekker druk in Café het Hof zie ik, dus dat wordt gezellig. “Hey Sjaak!” hoor ik op de achtergrond. Ik draai mij om maar ik kan niet direct plaatsen wie het nou is. Diegene zei: “Zo, dus jij hebt die nieuwe tuin op de Harteveldlaan gekocht?” Jeetje… weet heel het Westland nu alweer dat ik die tuin heb gekocht? Dat gaat ook hard! Hij stelde zich voor als Robert Dijkhuizen.'

Dit was een kleine impressie uit 1994. Sjaak had toen de tuin op de Harteveldlaan gekocht. Daarnaast kwam Sjaak op TV bij Paul de Leeuw om anjer-advies te geven. Dit omdat het toen niet goed ging met de gezondheid van Prins Bernhard.

Sjaak had nu drie bedrijven: Sjaak van Schie BV, Sjaak Anjers BV en Holdistek. Voor deze organisaties had Sjaak nieuwe managers nodig. Deze managers vond Sjaak destijds niet op LinkedIn. Nee, hij ging naar de kroeg. Zo kwam hij in contact met Robert Dijkhuizen. Die nam Holdistek op zich en zorgde voor de groei.

Het belangrijkste van het begeleiden van managers is dat je ze de vrijheid en verantwoordelijkheid geeft om te ondernemen. Al geef je mensen kansen om zich in vrijheid te bewijzen, dan word je verwonderd met de resultaten die ze kunnen behalen. Want iedereen wil groeien in zijn werk en vindt het fijn om mee te beslissen in de organisatie. Je moet niet bang zijn dat ze fouten maken, want dat doet iedereen. Het is van belang dat je deze fouten gebruikt om te leren en daardoor te groeien, samen met je managers.

Tip van Sjaak: Zorg voor een uitgebreid netwerk, zowel zakelijk als privé. Je weet nooit wie je tegen komt. Voor je het weet zit de perfecte manager naast je in de kroeg. Ik weet dat dit in deze tijden helaas niet zo makkelijk meer gaat, maar betere tijden komen eraan!

2001

'Van oud naar nieuw'

'Zo, pagina 50 is af, nog één hoofdstuk te gaan. Je krijgt toch een lamme hand van al dat schrijven. Tegenwoordig moet je een boekwerk inleveren om de bank te kunnen overtuigen. Maar ja… als het lukt, dan staat de richting voor de komende 20 jaar vast. Ik hoop dat al dat harde werken niet voor niets is geweest. Het voelt wel gek om anjers los te laten en een nieuwe toekomst in te gaan. Ik ben benieuwd of het mij wel gaat lukken. Oké, nu stoppen met dagdromen en verder aan mijn plan.'

Dit was niet alleen het eerste jaar van een nieuw millennium, maar ook van een nieuw begin bij Sjaak van Schie BV. Sjaak koos ervoor om de tuin aan de Harteveldlaan te verkopen. Hij deed dit door vier hectare bij te bouwen aan de Schenkeldijk in Maasdijk. Om de focus te behouden voor zijn nieuwe plan, nam Sjaak afscheid van Holdistek. Hij had niet genoeg tijd om de twee bedrijven naast elkaar te runnen. Soms moet je afscheid nemen van het oude en met een frisse blik en meer tijd nieuwe avonturen aangaan.

'Wat was het plan dat Sjaak nu had geschreven?' Dat hoor ik je denken. Dit was 'achterwaarts integreren in hortensia-teelt'. Dit plan had Sjaak geschreven om de hortensia-teelt in handen te krijgen en door te groeien naar marktleider. Om dit te realiseren, moest er kapitaal vrijgemaakt worden. Om hiervoor een lening af te sluiten, presenteerde Sjaak het boekwerk aan de bank. Het vermogen van de bank gebruikte hij om uit te breiden in Nederland en Portugal.

Tip van Sjaak: Ik keek naar de toekomst en zag geen potentie meer in anjers. Ik kon mij dus wel vast blijven houden aan een product waar ik 20 jaar hard aan had gewerkt, maar soms moet je het oude loslaten om te kunnen groeien. Dit heb ik gedaan door voor hortensia’s te kiezen en de anjer-teelt rustig af te bouwen. Zorg dat je bij een grote verandering een goed plan klaar hebt liggen, dit zorgt voor duidelijkheid en positiviteit bij investeerders en medewerkers.

2005

'Een stap eerder in de keten'

‘Zo, eindelijk heb ik de hortensia-teelt aardig in de vingers. Dus bijna klaar voor stap 2 in mijn plan ‘achterwaarts integreren in hortensia-teelt’. De telefoon rinkelt: ‘Hey Sjaak met Robert, ik bel je even om af te spreken voor komend weekend. Jij moet dit keer op de uitzendkrachten passen.’ Hey Robert, nee niet weer! Ik heb daar echt geen tijd meer voor. Hier gaat voor mij echt te veel werk in zitten. Vorige keer gingen ze ook al op de vuist met elkaar. ‘Sorry Sjaak, zegt Robert, maar dit weekend kan ik echt niet.’ Robert, ik denk dat we dan moeten stoppen.’

Het was 2005 en Sjaak maakte een einde aan het uitzendbureau Portuned. Deze organisatie was opgericht in 2003. Sjaak en Robert zagen kansen om het teveel aan uitzendkrachten in het Westland op te vullen met werkzoekenden uit Portugal. Ze lieten eerst Portugezen en daarna Duitsers, Polen en Hongaren voor de Westlandse kwekers werken. Sjaak kreeg het steeds drukker met de integratie van hortensia-teelt en verloor focus op de ondernemingen. Dit kostte dus meer tijd dan het energie opleverde.

Sjaak had nu focus op de hortensia-teelt en maakte de voorbereidingen om de eerste planten uit Portugal te halen. Deze werden al direct in de koelcellen geplaatst, dit was de nieuwe tak van Sjaak van Schie Youngplants. Daarnaast kwam er een uitbreiding op de Schenkeldijk van 2,5 hectare, hier kwam een volledig nieuwe kas waardoor het stukje opkweek en bloeiende hortensia’s konden uitbreiden.

Tip van Sjaak: Als je meerdere projecten hebt waar je mee bezig bent, zorg dan dat je focus houdt. Geef werknemers meer verantwoordelijkheid zodat ze je in de lopende projecten ontzorgen. Verlies je focus op alle vlakken, dan is het beter om de organisatie te beëindigen. Je kan beter één of twee projecten goed doen, dan meerdere projecten net niet.

2009

'Afscheid van een geliefde'

“Ja dit was het dan… het is toch wel een beetje gek dat er straks geen anjers meer zijn. Ik voel warme zonnestralen van de Portugese zon. Wat staan ze er nu nog mooi bij, jammer dat het de laatste keer is. Eigenlijk had ik er al een jaar eerder mee moeten stoppen. De kwaliteit is ook niet meer wat het geweest is en die medewerkers zijn bij de anjers niet vooruit te branden. Ik kan ze ook geen ongelijk geven, want volgend jaar is mijn geliefde teelt er niet meer.”

Het is een tijd van komen en er komt een tijd van verder gaan. In 2009 werden de laatste anjers gerooid bij Sjaak van Schie BV. Medewerkers van Sjaak van Schie BV waren niet getreurd, want de hortensia productie groeide hard door. Dit kwam niet als een verrassing, Sjaak zag deze trend al aankomen in 2002. Hij heeft dus alle middelen en materialen ingezet om in deze teelt door te ontwikkelen. Gelukkig had Sjaak het niet mis en kwam zijn voorspelling van de hortensia trend uit. In 2009 groeide de vraag naar de hortensia potplant enorm en groeide Sjaak van Schie BV met de klanten mee.

Deze transitie van bloementeelt naar potplantenteelt was niet van de ene op de andere dag werkelijkheid. Dit was een plan waar al negen jaar aan gewerkt werd, dit gebeurde in kleine stapjes om de anjer-teelt af te bouwen en hortensia-teelt te laten groeien. Wat Sjaak niet voorzag, was dat de medewerkers deze transitie ook zagen en daardoor alleen nog maar hun energie in potplanten wilde steken. Dit was natuurlijk heel begrijpelijk, want wie focust zich nou op een doodlopende teelt? Uiteindelijk is de transitie goed verlopen en is Sjaak van Schie BV speciallist geworden op het gebied van hortensia-teelt.

Tip van Sjaak: Ik heb één jaar te lang anjers geteeld. Ik had sneller van teelt moeten wisselen, om zo sneller een transitie door te gaan. Want als het enthousiasme uit de teelt weg is, zie je de kwaliteit van de producten achteruit gaan. Kwekers gaan vaak te lang door met een teelt, maar stop zo snel mogelijk en focus op nieuwe kansen als je gevoel bij een teelt niet meer goed is.

2011

'Nieuw stekje voor de hortensia-teelt'

“Ik voel de stalen deurknop in mijn handen, de deur gaat met een piepend geluid open. Ik ben benieuwd of het wat zal zijn. Het bordje ‘Te koop’ staat er nu al maanden. Jemig! Wat een ravage zeg, de oude tomatenplanten hebben de kas zowat overgenomen. Ik loop een rondje door de kas en voel water uit een kapotte leiding op m’n schouders druppelen. Het zal een groot project worden om hier een geautomatiseerde potplantenkwekerij van te maken. Ik wist dat het een oude tomatenkas was, maar dat het vervallen was stond niet bij het ‘Te koop’ bordje. Oké, terug naar de tekentafel om deze verwaarloosde kas weer nieuw leven in te blazen.”

Het was 2011 en tijd voor consolidatie bij Sjaak van Schie BV. Sjaak had op dit moment zes verschillende huurtuinen om aan de vraag van hortensia’s te voldoen. Dit was organisatorisch een drama en productie liep achter de feiten aan. Toen zag Sjaak de kas aan de Hoge Geest te koop staan. Dit was een verlaten tomatenkas waar moeder natuur al een paar jaar haar best had gedaan om de kas over te nemen.

Dit was destijds een bijzondere stap, want we zaten midden in de crisis en de toekomst zag er voorlopig nog niet rooskleurig uit. Investeringen voor ondernemers verliepen moeizaam, er was weinig vertrouwen bij de bank. Om dit vertrouwen bij de bank terug te winnen stelde Sjaak een Raad van commissarissen aan om te helpen bij de strategische keuzes van de organisatie. Door deze stap kon Sjaak eindelijk beginnen aan zijn plan om de verwaarloosde tomatenkas te verbouwen tot een geautomatiseerd potplantenbedrijf. Dit was een hele reorganisatie, maar het budget was er en we konden het efficiënt inrichten.

Tip van Sjaak: Werk altijd gecentraliseerd met de productielocaties. Als je bedrijf groeit, probeer dan niet te veel kleine locaties te onderhouden. Dit heeft een kostenbesparend effect op de organisatie. Daarbij is het raadzaam om adviezen bij derde partijen te raadplegen, dit heeft ook een positieve werking bij het verzamelen van een lening of kapitaal voor investeringen.

2014

‘Een lastige tijd voor een nieuw begin’

‘’Ik voel de koude ochtenddauw tegen m’n gezicht, het is alweer zes uur een en de Portugese zon begint rustig door te komen. Dit zal toch niet het laatste jaar worden dat deze zon de hortensia’s van mijn bedrijf laat groeien? Hoe kan het nu gebeuren dat al honderdduizend planten gestorven zijn? Ik moet echt direct actie ondernemen, anders gaat dit me de kop kosten van mijn organisatie in deze crisistijd. Ik ga nu de WUR bellen, we moeten alles op alles zetten om te onderzoeken waarom mijn planten nu ziek worden. Daarna volgt nog plan twee; de banken overtuigen. Hoe ga ik deze negatieve resultaten uitleggen?’’

Het is 2014 en we zitten midden in de crisis. Tomatentelers hoorden van een nieuw opkomend tomatenvirus uit Israël. Maar bij Sjaak van Schie BV in Portugal was Phytophthora al ontdekt. Dit was geen virus, maar een waterschimmel die oorspronkelijk voorkwam in aardappelen, maar hortensia's waren hier ook vatbaar voor. De schimmel veroorzaakt wortelrot waardoor de plant langzaam afsterft. Deze ziekte had heel de organisatie geïnfecteerd omdat we een partij stekken hadden bijgekocht en deze niet gecontroleerd waren op aanwezige ziektes. Nadat Sjaak deze ontdekking had gedaan, heeft hij direct het hygiëneprotocol maximaal aangescherpt binnen de organisatie. Watercirculatie stopte en iedereen moest handen, kleding en schoeisel ontsmetten en gaan werken met handschoenen.

Naast deze moeilijke tijd werd er ook nog steeds geïnnoveerd bij Sjaak van Schie BV. Dit jaar werd het plantenmerk Hy-pe gelanceerd. Hy-pe stond centraal voor de nieuwe soorten hortensia binnen de markt. Met het merk wil Sjaak unieke soorten kenbaar maken in de markt. Dit door betere kwaliteit te garanderen naar de handelaren en naar de consument toe. Door Phytophthora was al het investeringsgeld voor marketing naar productie gegaan om de zaak draaiende te houden. Hierdoor kon het verhaal van Hy-pe niet voldoende worden verteld en zagen de handelaren en de consument de meerwaarde van het merk niet in. Daardoor heeft Hy-pe niet echt de introductie gehad die het nodig had om door te groeien. Sjaak en heel het team van Sjaak van Schie BV geloven nog steeds in het merk en doordat we dit jaar een rebranding hebben gehad en er veel nieuwe soorten ontwikkeld zijn, wordt 2021 hét jaar voor Hy-pe!

Tip van Sjaak: Als je werkt met levende producten, hanteer dan altijd de hoogste standaarden hygiëneprotocollen. Ziektes, schimmels en bacteriën zijn overal en het is van belang dat je gewas gezond blijft.

Tip 2: Start geen merk zonder marketingbudget.

2017

‘De laatste fase van m’n plan’

“Laten we het Hi Breeding gaan noemen! Hi staat dan voor ‘Hydrangea Innovation’. Wat vinden jullie hiervan? Ik hoorde “Nee! Dat is toch niet toepasbaar? Hi, dat is al een telefoonprovider toch? Ik denk niet dat je deze naam kan registreren.” Oké, jullie denken dus dat dit geen mogelijkheid is? Laat me dan het tegendeel bewijzen. Dan is deze vergadering nu afgelopen. Nu maar even bellen of dit daadwerkelijk niet kan.”

Het was 2017 en er werd weer geïnvesteerd in de markt, de crisis was net afgelopen en de prijzen van planten stegen weer. Dit was de tijd dat Sjaak van Schie BV de handen ineensloeg met Dijk van Dijk, ook wel bekend als ‘The Mastergrowers’. We gingen de breeding gezamenlijk aanpakken. Zoals Sjaak het zou zeggen: “samen sta je sterker”. Deze zet kwam dus uit het plan “achterwaarts integreren in hortensia teelt” dat Sjaak in 2001 geschreven heeft. Dit heeft Sjaak uiteindelijk 16 jaar later weten te bereiken. Dit is terug te lezen in de Throwback Thursday: 2001 ‘Van oud naar nieuw’.

Dit was niet de eerste keer dat Sjaak aan breeding was begonnen. In 2011 waren we een samenwerking aangegaan met Gebroeders de Jong, maar door misstappen door een externe partij is de teelt tot twee keer toe verbrand. Dit omdat de verantwoordelijke twee keer op vakantie was gegaan. Toen heeft Sjaak de samenwerking voor lief genomen en heeft Sjaak van Schie BV de breeding een jaar on hold gezet.

Sjaak heeft dus lang geleden een visie samengesteld die uiteindelijk werkelijkheid is geworden. Hierdoor beheersen we nu alle onderdelen in de Hortensia productie; van breeding tot bloeiend product. Door in het begin een helder doel te formuleren en hieraan vast te houden, kun je geweldige dingen bereiken!

Tip van Sjaak: Zorg dat je een lange adem hebt om je visie te verwezenlijken. Net zoals met onze breeding lukt het niet altijd de eerste keer, maar blijf kijken naar mogelijkheden om dit wel te behalen en geef niet zomaar op.

2018

‘Een nieuwe start in Portugal’

“Ping! Hey de resultaten van Q1 zijn binnen van Portugal, ik ben benieuwd hoe het nu gaat. Een aantal maanden geleden is onze manager daar weggegaan, dus ik hoop dat de sturing vanuit Nederland voldoende is. Shit… we gaan nu niet de juiste kant op, we gaan juist bergafwaarts. Hey Roel, heb je een momentje? "Natuurlijk Sjaak". Heb je de cijfers gezien van Q1 in Portugal? Niet goed he...er moet echt een van Schie naar Portugal en die heet toch echt Sjaak of Roel... Roel reageerde direct "Die heet Sjaak". Oké... ik aarzelde even en besloot om naar huis te rijden. Ik deelde mee aan Yvonne dat we per 1 mei voor twee jaar naar Portugal vertrekken. Dit was voor Yvonne een hele stap, maar we pakten beiden onze spullen en namen afscheid van onze vrienden en kennissen. We vertrokken naar Pegoes voor twee jaar.“

Het jaar 2018 was een bruisend jaar voor ondernemingen, zo ook voor Sjaak van Schie BV. We hadden de tuin aan de Hoge Geest verkocht aan Daily Fresh Radish. Door de verkoop konden we weer opnieuw investeren in nieuwe ontwikkelingen voor Portugal. Hier wilden we investeren in koelcellen om de vaste kosten te verlagen. Hortensia’s hebben namelijk een koelperiode van 1000 uur nodig en dit gebeurt voornamelijk in de koelcellen. Al zijn deze koelcellen in eigen beheer scheelt dit veel kosten op jaarbasis en is de ROI laag.

Toen Sjaak de cijfers half april hoorde, zat hij al op 1 mei in het vliegtuig naar Portugal. De locatie in Portugal miste een stuurman en Sjaak was de perfecte persoon om dit in goede banen te leiden. Portugal is een land dat cultureel anders is ingesteld dan Nederland. Het personeel is daar positiever wanneer er een sterke leider aanwezig is om de organisatie een richting te geven.

Daarnaast gingen in 2018 de eerste stekken van Hi Breeding naar Amerika toe. Doordat we samen met Dijk van Dijk een sterk assortiment Hortensia’s hebben ontwikkeld, bevielen deze zelfs in Amerika. Door daarnaast intensief samen te werken met Syngenta voor ons Hortensia assortiment "Hi Life", kon dit wereldwijd verkrijgbaar worden.

Tip van Sjaak: Als je de tactiek ‘operational excellence’ aanhoudt, is het goed om te onderzoeken waar de hoogste kosten worden gemaakt binnen de organisatie. Door daarna slim te investeren, kun je bouwen aan een sterkere organisatie.

2019

‘De aanhouder wint’

"Bon Dia, Sjaak. Hey Fidélio, leuk dat je even komt kijken naar de uitbreiding. Het was een hele strijd, maar het is gelukt om de nieuwe 4 hectare optimaal te benutten voor hortensia’s. Wat blijft Portugal toch een mooi land met uitgestrekte kurkbomen, tot een prachtige zonsondergang over het hortensia veld. Fidélio, ben je al een beetje klaar om het bedrijf in Portugal te leiden? Want volgend jaar neem je de leiding. Bedankt voor de kans, Sjaak."

Het was 2019 en de economie ging als een speer. En alle verwachtingen waren dat dit een topjaar zou gaan worden. Door de verkoop van de Hoge Geest in 2018 was er vermogen vrijgekomen dat we konden investeren in Portugal. Sjaak was in datzelfde jaar ook naar Portugal verhuisd om het bedrijf te leiden. Hij was in 2019 bezig om Fidélio op te leiden tot manager voor Portugal.

Sjaak was dit jaar hard bezig om de locatie in Portugal een upgrade te geven. Door te focussen op efficiëntie kunnen we nog meer kwaliteit garanderen voor onze hortensia’s in Portugal.

Tip van Roel: Richt je eerst op effectiviteit dan op efficiëntie. We richten ons op Portugal nu op efficiëntie, maar wel nadat ons hortensia’s in de markt de juiste effectiviteit hebben. Luister naar je doelgroep en kijk naar de marktveranderingen om na te gaan of je bedrijf nog de juiste effectiviteit bereikt.

2020

‘De aanhouder wint’

“De zon is eindelijk weer vroeg op, wat vind ik dat toch heerlijk. Ik maak mijn wekelijkse zondag-ronde door de kas. Wat staan de Avantgarde er toch weer mooi bij dit jaar. Je ziet dat ze al bijna bloeien. Dit is geen goed teken. Die corona verziekt de markt helemaal. Elke winkel is nu dicht dus wat moeten we nu met onze planten? Dan begin ik dit jaar met mijn nieuwe functie en dan gebeurt me dit. Wat te doen met de nieuwe stekjes en planten die er nu aankomen? Moeten we deze producten cancelen of minderen? Wat is dit toch een rare tijd.”

Dit was in 2020 een raar en wisselend jaar. De gebeurtenis in de eerste alinea was tijdens de eerst lockdown. Je had het mogelijk al gelezen dit ging niet over Sjaak, maar over Roel van Schie. Roel was in 2020 officieel mede-eigenaar van Sjaak van Schie BV en pakte het organisatorische goed op. Roel is namelijk verantwoordelijk voor de locatie Nederland en Sjaak van Schie in Portugal. Roel moest dus de keuze maken wat er met 10.000 bloeiende Avantgardes moest gebeuren, waar op dat moment geen vraag voor was. Naast de hortensia’s die we aan ouderen en zorgpersoneel hadden geschonken moesten we deze partij helaas allemaal vernietigen.

Veel kwekers hadden namelijk last van de lockdown, voornamelijk de kwekers van bloemen en bloeiende planten hadden het zwaar. Want je kunt namelijk niet de bloei van de bloem terugdraaien. Sjaak van Schie BV had het geluk dat de prijs voor de hortensia’s stabiel bleef. Het ‘geluk’ was dat veel mensen niet op vakantie gingen, maar hun tuin opknapte en/of hun huis gezellig maakten. Door deze stabiele prijs hebben we de lockdown overleefd.

We hebben tijdens de lockdown de keuze gemaakt om niet te minderen met de normale productie van jongplanten. Zelfs niet nadat veel bestaande klanten orders hadden geminderd of zelfs gecanceld. Dit was uiteindelijk een juiste keuze omdat de vraag voor hortensia’s bleef en andere partijen wel in productie waren geminderd. Hierdoor konden we gewoon doorgaan met de normale productie en heeft dit geen schade opgeleverd.

Tip van Roel: Probeer tijdens een crisissituatie niet gelijk in de stress te schieten. Ik had hier zelf nog wel moeite mee, maar gelukkig kon ik samen met Sjaak de situatie overzien en zijn we doorgegaan met onze productie. Probeer de situatie te overzien en de gevolgen naast elkaar te zetten, dan kun je uiteindelijk een duidelijke keuze maken!